Machteld Huber en de dimensie zingeving

De komende tijd laat Machteld Huber haar licht schijnen over de 6 dimensies van Positieve Gezondheid. Het dagelijkse leven is daarbij haar inspiratiebron. Dit keer: zingeving. ‘Dat is de meest gezondmakende kracht.’

‘Victor Frankl was een joodse psychiater die tijdens de oorlog een aantal jaren in het concentratiekamp heeft gezeten. Hij is een belangrijke inspirator voor mij. Frankl was opgeleid door Freud en die had hem geleerd dat seksualiteit de diepste drijfveer is van de mens. Later maakte hij mee dat Freuds leerling psychiater Alfred Adler een andere denkrichting koos: het gaat de mens om de macht, dát is zijn diepste behoefte.

Frankl kwam in het concentratiekamp tot de overtuiging dat de behoefte aan zingeving de allerdiepste behoefte van de mens is. Zingeving geeft mensen een enorme kracht. Als ervaren psychiater kon hij gaandeweg al snel inschatten wie het wel of niet zou halen in het concentratiekamp. Vaak bleek dat te kloppen. En hij vroeg zich af: wat zie ik dan aan mensen?

Je moet je voorstellen dat mensen alles werd afgenomen: hun kleren, hun haar, hun status… Alles waar iemand zijn gevoel van eigenwaarde en identiteit aan zou kunnen ontlenen, viel weg. Niks gold meer: je positie niet, je carrière niet, niks. Door zijn klinische blik kon Frankl zien dat het mensen extra kwetsbaar maakte als zij die zingeving, dat intrinsieke diep van binnen, misten. Mensen die wél vanuit een persoonlijke zingeving leefden, waren veel weerbaarder.

Frankl overleefde het concentratiekamp. Overtuigd door zijn waarneming is hij zijn therapie op het vinden van die persoonlijke zingeving gaan richten. Dat is het krachtigste én het meest vervullende wat een mens in zichzelf kan vinden, zo was zijn overtuiging. Daarmee komt iemand bij zichzelf thuis.

Zelf heb ik enige tijd met drugsverslaafde mensen gewerkt en met mensen die moesten leven met oorlogstrauma’s. De inzichten van Frankl inspireerden en hielpen mij daarbij. Bij deze mensen was het vinden van hun zingeving een sleutel voor beginnend herstel. De vraag die ik later in trainingen aan ‘gewone mensen’ wel stelde was: als je straks terugkijkt op je leven, waar wil je dan echt mee bezig zijn geweest? Wat deed er dan het meeste toe? Ik heb gezien wat zo’n vraag kan losmaken. Ik heb meegemaakt dat mensen hun leven omgooiden, van baan veranderden, of zeiden: ik ga me met andere dingen bezighouden. Ik ben er echt van overtuigd: van alle krachten die de gezondheid bevorderen, is zingeving de sterkste.’

Meer lezen?

De zin van het bestaan – Viktor Frankl

De keuze – Edith Eva Eger