Leergang Ziekenhuizen: samen leren werken aan gezondheid

In ziekenhuizen groeit het besef dat gezondheid meer is dan de afwezigheid van ziekte. Steeds vaker willen zorgprofessionals leren hoe ze, binnen de medische zorg, ook ruimte kunnen maken voor leefstijl, zingeving en veerkracht. Vanuit die behoefte ontwikkelden iPH, de Vereniging Arts en Leefstijl en het Consortium voor Integrale Zorg en Gezondheid samen de Leergang Ziekenhuizen: een integrale scholing over Positieve Gezondheid, Leefstijl en Integrative Medicine.

“Het is bijzonder dat deze drie invalshoeken nu voor het eerst in één leergang samenkomen,” zegt Cinthya de Vaal, opleider bij iPH. “Juist die verbinding maakt het zo krachtig.”

Van inspiratie tot verdieping

De leergang bestaat uit drie onderdelen die elkaar logisch opvolgen: een inspiratiesessie, een basistraining en een verdiepende scholing. De inspiratiesessie wekt nieuwsgierigheid en biedt zorgprofessionals een eerste kennismaking met de drie benaderingen. De twee uur durende basisscholingen van Positieve Gezondheid, van Leefstijl en van Integrative Medicine helpen deelnemers om de concepten toe te passen in hun eigen werkpraktijk.

“In de basisscholing Positieve Gezondheid draait het vooral om het starten vanuit jezelf,” licht Miriam de Kleijn, adviseur bij iPH toe. “Wat betekent gezondheid voor mij? Hoe voer ik het andere gesprek met een patiënt of collega? En hoe kan ik die bredere blik ook in mijn werk laten doorklinken?”
De nieuwe verdiepende scholing Positieve Gezondheid, die in het najaar van 2025 van start gaat, richt zich vervolgens op het doen: oefenen met het andere gesprek, ervaren, reflecteren en kijken hoe deze manier van werken een plek kan krijgen in de organisatie. Deze scholing bestaat uit drie bijeenkomsten van elk twee uur, met opdrachten voor tussendoor.

Van pilot naar praktijk

Het Dijklander Ziekenhuis was één van de eerste ziekenhuizen die aan de slag ging met de leergang. Daar werden de inspiratiesessies enthousiast ontvangen, en meldden zich maar liefst 25 medewerkers aan voor het train-de-trainer-programma (voor de zes beschikbare plekken).

Ook andere ziekenhuizen, zoals Rijnstate en Isala, hebben belangstelling getoond. De eerste verdiepende scholingen worden dit najaar ingepland. “We merken dat de beweging echt op gang komt,” vertelt De Vaal. “Ziekenhuizen willen graag, maar het is soms zoeken hoe. Dit programma helpt daarbij. Het maakt zichtbaar welke kansen er zijn, en biedt houvast om verder te bouwen.”

Leren met hoofd, hart en handen

De leergang is vraaggestuurd opgezet. Ziekenhuizen kunnen instappen op de scholingsbehoefte die er is: alleen de inspiratiesessie, of ook de basisscholing van Positieve Gezondheid, leefstijl of integrative medicine, of het hele traject inclusief de verdiepende scholing van een van deze drie thema’s. “In elk onderdeel van de scholingen Positieve Gezondheid gaat het om ervaren en ontdekken,” zegt De Kleijn. “De verdieping draait niet alleen om kennis, maar om bewustwording en persoonlijke groei. Mensen leren anders kijken — naar zichzelf, hun collega’s en hun patiënten. Dat is waar echte verandering begint.”

Naast de inhoudelijke verdieping richt de scholing zich ook op borging: hoe kan een ziekenhuis deze manier van werken vasthouden? Voor de inspiratiesessies en basistrainingen wordt gewerkt met een train-de-trainer-aanpak, zodat ziekenhuizen deze onderdelen later zelf kunnen verzorgen.

Gezondheid begint bij mensen

De samenwerking tussen de drie organisaties maakt de leergang uniek. Vanuit verschillende perspectieven – medisch, gedragsmatig en systemisch – brengen zij kennis samen over hoe zorg mensgerichter kan worden ingericht.

“We vertrekken allemaal vanuit dezelfde visie op zorg en gezondheid,” zegt De Kleijn. “Luisteren, coachen, de ander uitnodigen om zelf regie te nemen. In essentie draait het om hetzelfde: zorg die niet alleen repareert, maar echt in verbinding staat met het leven van mensen.”

De impact van de leergang reikt verder dan de spreekkamer. Ook medewerkers zelf worden geraakt door de thema’s, zeker nu de druk op de zorg groot is. “Het gaat óók om goed zorgen voor de mensen die zorgen,” benadrukt De Vaal. “Deze leergang geeft daar concrete handvatten voor.”

Meedoen?

Voor meer informatie over het scholingsaanbod voor Positieve Gezondheid, Leefstijl en Integrative Medicine kun je contact opnemen met Lucienne Samuels van coalitie Leefstijl in de Zorg lsamuels@artsenleefstijl.nl.