• Beleid
  • 24 mei 2018

Uit de praktijk: Positieve Gezondheid als kapstop voor gemeentebeleid

De Nota Sociaal Beleid van de gemeente Zoeterwoude ademt een en al Positieve Gezondheid. Hoe hebben ze dat in de gemeente voor elkaar gekregen? Als iemand dat weet, is het projectleider Carla van Loon.

Het avontuur begon toen Van Loon bij de GGD hoorde over Positieve Gezondheid. Een interessante gedachte – wist ze gelijk. Want die heeft alles in zich om als kapstok te gaan fungeren voor de nieuwe socialebeleidsnota die opgesteld moet worden. Voorheen werd voor elk deelgebied een aparte nota geschreven, zoals voor jeugd, ouderen, volksgezondheid, maatschappelijke ondersteuning, mantelzorg, armoedebestrijding. Van Loon: ‘Wij wilden nu een geïntegreerde nota die gaat over alle facetten van het leven – en waarin iedereen betrokken is die daaraan kan bijdragen. Positieve Gezondheid zagen we als een ideaal vertrekpunt.’

Andere aanpak dan gewend

De gemeente koos voor een aanpak waarbij je stap voor stap strategisch aan de slag gaat met elkaar. ‘Tal van organisaties kregen een uitnodiging om mee te denken: waar zien júllie kansen om de gezondheid en het geluk van de burgers binnen onze gemeente te verbeteren? Wat missen jullie? Waar lopen jullie tegenaan? Dat was anders dan ze van ons gewend waren. Voorheen maakten we de beleidsnota achter ons bureau met veel paperassen en statistieken. Op onze aanpak kregen we veel positieve reacties. En ook grappige natuurlijk: ‘Moeten wíj nou júllie beleidsnota gaan schrijven?’

Samenwerken onontkoombaar

Ongeveer 35 organisaties hebben op de uitnodiging gereageerd, zoals scholen, huisartsenpraktijken, politie, maatschappelijk werk, sportverenigingen en vrijwilligersorganisaties. De nota ligt er en daarin zijn meerdere actiepunten genoemd rond de 6 dimensies van het Spinnenweb. ‘De kracht hiervan is dat ze concreet zijn. En dat je deze punten alleen kunt realiseren door elkaar op te zoeken en samen te werken. Bij deelnota’s kon je nog naar elkaar kijken. Zo van: dat punt ligt toch op jouw bord? Dat is in deze opzet onmogelijk vanwege de onderlinge verbinding. Je komt met elkaar op andere ideeën. Bijvoorbeeld over hoe we armoede willen aanpakken. Vanuit het Spinnenweb is het ondenkbaar om alleen te kijken naar het oplossen van iemands schuldenproblematiek. Belangrijk is: wat wil iemand zelf veranderen in zijn leefsituatie?’

De winst

Zonder Positieve Gezondheid en de gevolgde uitvraagstrategie, waren volgens Van Loon tal van actiepunten niet in de beleidsnota terechtgekomen. Maar dankzij die aanpak bevat die nota nu de volgende punten:

  • Anticiperen op vraagverlegenheid
    Mensen durven vrienden, familie, buren of vrijwilligers niet altijd om hulp te vragen. Verschillende partijen gaan met de gemeente onderzoeken wat ze kunnen doen om mensen over die drempel te helpen.
  • Nieuwe activiteiten voor de ouderen van morgen
    Toekomstige ouderen willen andere activiteiten dan waar het huidige aanbod in voorziet. Maar welke dan? Daar gaat een denktank van 60’ers en 70’ers zich de komende tijd mee bezighouden.
  • Welzijnsbezoeken
    Deze bezoeken aan huis zijn bedoeld om kwetsbare mensen beter te bereiken, te ondersteunen en van hulp te voorzien.
  • Check op Positieve Gezondheid voor minima
    Minima kunnen een check Positieve Gezondheid doen. Daarna kunnen ze kosteloos vanuit de collectieve verzekering een preventie- of beweegprogramma volgen, dat aansluit op wat zij willen veranderen in hun leven. De gemeente gaat hierover in gesprek met de zorgverzekeraar.

Tips voor andere gemeenten

Veel gemeenten zoeken voor Positieve Gezondheid houvast om het concept te vertalen naar beleid en de uitvoering ervan. Wat kan Van Loon ze meegegeven? Dit zijn haar tips:

  • Je moet zelf overtuigd zijn van de kracht van het concept
    Pas dan kun je het gedachtegoed uitdragen en mensen meekrijgen.
  • Spreek het concept door met de betrokkenen
    Overval je potentiële samenwerkingspartners niet, maar nodig ze uit om gezamenlijk van gedachten te wisselen over de mogelijkheden die het Spinnenweb biedt.
  • Neem de tijd
    Maak er geen haastklus van. Er is tijd nodig om met elkaar te ervaren hoe het concept werkt. Dan gaat het echt leven en ervaar je steeds de bevestiging dat het werkt.
  • Huur een schrijfcoach in
    Die kan je helpen om weg te blijven van verhullende beleidstaal waarin iedereen elkaar kwijtraakt. Zorg dat je visie, doelen en acties helder, kort en prikkelend opgeschreven worden. Je ziet dan ook gelijk voor je wat er moet gebeuren en wat daar de kracht van is.

Begin!

Ga er gewoon mee aan de slag en wees niet bang voor wat je tegenkomt aan uitdagingen. Zie het als een mooi avontuur dat alleen maar veel goeds kan opleveren voor de inwoners van je gemeente.