Vragen en Antwoorden PG Live #Leren van Limburg

Tijdens de uitzending PG Live #Leren van Limburg op woensdag 13 januari 2021 konden kijkers vragen stellen over de inhoud en toepassing van Positieve Gezondheid. Onze tafelgasten en experts in Limburg hebben de vragen stuk voor stuk beantwoord. U vindt de vragen en antwoorden hieronder. 

 

 

 

 

Begon het niet in de Noordelijke Maasvallei?

Jazeker, we hebben een filmpje gemaakt van de koplopers uit de Noordelijke Maasvallei. Hans Peter Jung was daar betrokken als huisarts. Er waren op dat moment echter meerdere initiatieven in Limburg, Blauwe zorg in Zuid Limburg. De start van Limburg Positief Gezond begon met verbinding met sociale Agenda zoals in webinar is aangegeven.

Hoe veel worden de statushouders in Limburg mee genomen in dit programma, vooral Limburg moet in 2021 twee keer zoveel statushouders huisvesten als afgelopen jaar?

Op dit moment zijn er nog geen specifieke organisaties die werken met statushouders, maar neem gerust contact op met Loek Vaessen via de Beweging Positief Gezond, info@limburgpositiefgezond.nl. We kunnen kijken of er verbindingen gelegd kunnen worden. Landelijk via iPH kunnen we ook verbinden leggen.

Kun je ook in 1 gemeente beginnen met Positieve gezondheid? En zo ja, hoe zou je dat aan kunnen pakken.

In Limburg zijn meerdere gemeenten gestart zonder dat dit in meerdere gemeenten speelde of Provinciaal. De gemeente Voerendaal was al gestart voordat het Actiecentrum opgereicht is. Gemeente Roermond en Bergen zijn als gemeente ook gestart. Later zijn er verbinden gelegd tussen de gemeenten via de GGD. Je kunt dus beginnen en vervolgens via verbindingen met andere domeinen en andere gemeente uitbreiden. WMO en Participatie zijn per definitie gebieden waarbij vanuit positieve gezondheid een begin kan worden gemaakt. Later kan onderwijs, woningcorporaties, arbeidsintegratie en participatie ingvlochten worden.

Ik zou positieve gezondheid graag ook binnen het (hoger) onderwijs willen gebruiken. Daar is 'studentenwelzijn' nu een hot issue: veel studenten kampen met psychische klachten en de coronacrisis heeft dat alleen maar verergerd. Is daarmee al ervaring opgedaan in Limburg?

Er zijn een vele voorbeelden van het toepassen van PG in het voortgezet en Hoger beroepsonderwijs in Limburg. Zowel in de student benadering, voortgangsgesprekken en binnen de aangeboden lesstof en opdrachten. De benadering in het (hoger) onderwijs wordt gekenmerkt door begeleiding vanuit Positieve Gezondheid en het voeren van het andere gesprek waarbij het invullen van het spinneweb een onderdeel is. Studenten worden voorbereid en getraind bij de opleidingen voor zorg, welzijn verpleegkunde maar ook mentoren en docenten, maatschappelijk werkers en leerplicht ambtenaren. Zuyd Hogeschool HAN en Fontys zijn hierbij vb en Valuas, Zuyd, Gilde en Vista college. Voor meer info hierover kun je contact opnemen met M.Reynen@iph.nl.

Hebben jullie voorbeelden van positieve gezondheid binnen de ambulancezorg? Zo ja, op welke wijze en zo niet, zien jullie daar mogelijkheden voor? Onze patiëntencategorie wordt steeds breder net als de zorgvraag.

Ambulance of ambulante zorg? Van Ambulancezorg moet ik, Mieke Reynen, het antwoord schuldig blijven. Met betrekking tot de pre-hospitale gezondheidszorg zijn er legio voorbeelden waarbij de brede patientengroep vanuit een interprofessionele benadering (soms 1,5 lijnszorg) doch ook samenwerking tussen zorg en sociale domein middels Positieve Gezondheid, worden benaderd.

Voor het opzetten van een actieplan voor een andere provincie ver van de provincie Limburg af, welke tips hebben jullie dan voor mij. Qua positieve gezondheid is in die provincie nog helemaal niets. Het is beginnen vanaf stand nul

Voor het starten heb je niet perse een Provincie nodig. Een aantal organisaties die met elkaar een coöperatie vormt en vanuit dit gedachtegoed wil gaan werken, is ook een goede kartrekker. Er zijn verzekeraars, bestuurders en/of politiek niveau die als kartrekkers de urgentie voor het opstellen van een actieplan willen steunen. Ons advies zou zijn om op zoek te gaan naar de plek/vaandeldragers die de urgentie willen omzetten in actie. Vanuit iPH hebben wij een goed overzicht waar landelijk al initiatieven in wording zijn of zijn gestart. Neem hiervoor contact met ons op via de contactpagina.

Wat is de invloed van Covid op de concrete uitvoering van het prachtige concept Positieve Gezondheid. Bijvoorbeeld op participatie, eigen regie en breder kijken dan de afwezigheid van ziekte?

Covid maakt de essentie voor het inzetten van PG binnen alle domeinen nog meer urgent. We zien binnen het sociale domein en aandacht voor kwetsbare groepen extra veel nadruk op participatie middels het organiseren van bijeenkomsten tegen eenzaamheid, in beweging komen en ter preventie van neerslachtigheid en suïcidale gedachten.

Zijn er ook dingen die minder goed werken? Want PG zal niet het antwoord zijn op alles? Wat zijn leerervaringen?

Er zijn zeker zaken die niet of minder goed werken. Het PG gedachtengoed biedt perspectieven om vanuit de burger, klant of cliënt breed naar hun gezondheid te kijken en hen zelf laten formuleren wat voor hen belangrijk is. Hun veranderwens. Je moet als professional hiervoor de ruimte hebben om dit andere gesprek te voeren. Het werkt alleen indien er de ruimte is om vanuit eigen regie en intrinsieke motivatie te kunnen werken. Sommige van de systemen en structuren die wij de afgelopen jaren hebben gecreëerd kunnen vanuit beleid, protocol of bekostiging lastig maken om buiten de lijntjes te kleuren en de noodzaak om eigen regie te pakken tegen werken. Hierbij kun je denken aan WMO doch ook in de uitvoering van WMO en participatie zijn er genoeg voorbeelden om toch de burger vanuit PG te stimuleren zelfredzaamheid of samenredzaamheid te bevorderen.

Bekostiging binnen organisaties is niet zo ingewikkeld. Maar hoe wordt de verbindersrol tussen organisaties dan bekostigd?

Dit kan zowel door inzet van mensen (in-kind) als ook financieel vanuit inbrengorganisaties. Nertwerkorganisaties zie je steeds meer opkomen om deze leemte invullen en is de samenhang en verbinding goed te leggen.

Hoe worden burgers precies betrokken?

Op vele manieren bijvoorbeeld: via gemeenten, participatie, burgers, leefgemeenschappen, platforms, clientenraden, vrijwillgerswerk, workshops mijn positieve gezondheid en ik vanuit Burgerkracht.

Als leefstijlcoach (met kennis over positieve gezondheid) kan ik ook een bijdrage leveren en eventueel huisartsen ondersteunen. Helaas worden individuele sessies voor cliënten niet door zorgverzekeraars vergoed (of het is ongelooflijk ingewikkeld om dat voor elkaar te krijgen). Moeten we juist hulp zoeken bij preventie niet gemakkelijker en toegankelijker maken voor mensen in Limburg.

Er is een aantal initiatieven bijvoorbeeld vanuit gezondheidscentra, fysiopraktijken e.d. waarbij de 1,5 lijnszorg maar ook de nuldelijn zorg wordt gefinancieerd vanuit verzekeraars. Gelukkig zien we steeds meer dat vanuit verschillende hoeken preventie hoger op de agenda staat/komt. Probeer bij deze initiatieven aan te sluiten. Ook vanuit andere secoren die meer aansluiten bij de andere dimensies zie je de verschuiving naar voorkomen.

Hoe neemt de bevolking deel aan deze veranderingen.

Door ze te inspireren en mee te nemen in het gedachtegoed, het spinnenweb in te laten vullen en op deze manier kennis te laten maken. Ze zien dan het waarom en hoe van deze verandering en vervolgens middels het vertellen van verhalen van de burgers/bevolking uit de praktijk willen ze ook vanuit deze benadering kijken naar hun eigen gezondheid. Er waren in Limburg burgers die aan hun huisarts vroegen vanuit Positieve Gezondheid benaderd te willen worden. Hierdoor werden de huisartsen nieuwsgierig en wilden meer weten over PG in de praktijk.

De huisarts geeft aan dat hij 50% meer tijd voor een patiënt heeft. Is dit volgens hem voldoende om, met de patiënt, te werken volgens het gedachtegoed positieve gezondheid?

Hans Peter Jung heeft in het webinar hier uitgebreid antwoord op gegeven. Hij geeft aan dat deze extra tijd meer informatie heeft opgeleverd waardoor de patiënt minder vaak terug komt. Hij heeft uiteindelijk meer ruimte gekregen om goed naar patiënten te luisteren en te achterhalen wat voor behandeling past in die situatie en voor die patient.

Bekijk de tafel met Hans Peter Jung hier terug.

Hoe kunnen we als bedrijf in Limburg samen met de werknemers hiermee aan de slag?

Er zijn vele bedrijven die Positieve Gezondheid inzetten voor vitaliteit en inzetbaarheid van hun medewerkers. Er is ook een Tool ontwikkeld die als handleiding hiervoor gebruikt kan worden.

Hoe is in Limburg de publiekscampagne Positieve Gezondheid opgezet?

Het Actiecentrum Limburg Positief Gezond heeft een eigen website, geeft een nieuwsbrief uit en is erg actief op social media. Er is ook gebruikgemaakt van magazines van Burgerkracht die huis aan huis in Limburg worden bezorgd. Weert in Beweging heeft een magazine dat in Weert huis aan huis wordt bezorgd. De regionale zenders L1 en de Limburger hebben regelmatig artikelen geplaatst en in vele tijdschriften zijn artikelen verschenen.

Heeft de praktijkondersteuner ook een rol in Positieve Gezondheid in Limburg?

Deze heeft zelfs een grote rol in het toepassen van Positieve Gezondheid. Via de huisarts worden zij ingezet en er worden vele burgers naar het WMO loket verwezen waarbij zij middels het voeren van het andere gesprek in staat zijn door te verwijzen naar andere domeinen (welbevinden, mentale ondersteuning, financiele support, participatie). Goede afstemming tussen zorg en welzijn is dan noodzakelijk.

Hoe worden burgers geïnformeerd over hun eigen bijdrage aan een positieve gezondheid?

Burgers worden uitgenodigd mee te doen aan diverse provinciale en met name lokale activiteiten op het gebied van PG. Bijvoorbeeld door workshops of inspiratie sessies in hun wijken, bibliotheken, gemeenten, buurtcentra, vrijwilligerswerk etc. Hun verhalen en eigen bijdragen worden indien relevant via lokale kranten of andere media kenbaar gemaakt waarbij de rol van Burgerkracht Limburg significant is om de burgers te informeren via nieuwsbrieven, workshops, lotgenoten groepen. In andere provinces kan Burgerbelang deze rol vervullen.

Hoe zorg je ervoor dat de burgers positieve gezondheid omarmen, als het 'top down' aangedragen wordt en in eerste instantie niet vanuit de inwoners naar voren komt?

Positieve Gezondheid kan inderdaad floreren indien dit aansluit op de intrinsieke motivatie van inwoners. Het is echter wel eerst nodig dat men in contact komt met het gedachtegoed en geïnspireerd raakt van deze brede kijk op gezondheid. Men gaat dan merken dat dit ook voor hen veel kan betekenen. De burger zal dit ervaren zodra er met hen een ander gesprek gevoerd wordt of als ze verhalen van andere inwoners horen en zien waarmee men zich kan identificeren.

De aanpak is: vul in vragenlijst, maak spinnenweb, dan discussie 'wat wil je', wat kun je en wat ga je doen: het sturen van het proces. Maar kenmerken van gezondheid zijn onderling geclusterd en deze associaties worden niet door een spinnenweb weergegeven. Waarom niet? Hoe kun je dan het proces sturen?

Als men het spinnenweb heeft ingevuld volgt er geen discussie, maar juist de vraag: hoe kijk je tegen je eigengezondheidsoppervlak aan? Herken je je in deze score? Ben je tevreden? Wil je wat veranderen? En zo ja wat? Wat en wie heb je hierbij nodig en wat ga je daarvoor doen ondernemen? De regie bij de ander laten is essentieel. De ervaring leert als iemand werkt aan zingeving dat andere dimensies hiermee ook veranderen. Er is in de praktijk dus wel duidelijk samenhang en verbinding.

ik heb juist in deze Corona tijd de indruk dat de definitie van positieve gezondheid is verdwenen. Het gaat weer over de afwezigheid van ziekte en niet leren omgaan met gebreken (en de dood). Doen jullie daar wat mee?

De definitie is niet verdwenen. In de aanpak van Corona zien we vanuit de overheid inderdaad het accent op ziekte en niet op de brede benadering van gezondheid. Gelukkig horen we uit verschillende hoeken geluiden en de vraag om aandacht voor preventie en voorkomen van ziekte (Corona) doch het benadrukt ook de kwetsbaarheid en daar kunnen we onze ogen niet voor sluiten. Er is veel urgentie op gezondheidsbevordering en nadruk op het bevorderen van vitaliteit in de breedste zin des woord. Met name de relatie tussen fysiek, mentaal en sociale vitaliteit wordt vanuit Positieve Gezondheid inzichtelijk. Burgers ontvangen veel tips en inspiratie om niet vanuit ziekte naar het leven te kijken maar vanuit een holistisch mensbeeld met aandacht voor natuur, klimaat, welzijn en welbevinden.

Corona heeft ook grote invloed op de maatschappelijke, sociale, psychologisch, financiële enz dimensie. Hoe verhoudt de één dimentionale aandacht voor het bestrijden van het virus zich tot de integrale gedachte van het brede concept van Positieve gezondheid?

Doordat verbindingen zijn weggevallen, mentaal de druk alleen maar toeneemt en het sociale leven sterk is ingeperkt is het des te belangrijker vanuit de PG bril te kijken naar wat wel mogelijk is en toch de geluksmomenten van de dag proberen te zien en te plukken. De veerkracht van burgers wordt aangesproken en een appel gedaan om vanuit kleine geluksmomenten toch er iets van te maken en hiervan te genieten. We zien ook dat veel mensen voor de ander iets willen doen, Mooie initiatieven komen boven en we willen elkaar graag helpen. Het besef dat er iets moet gebeuren wordt duidelijk. Geen gemakkelijke opgave doch mensen zijn tot veel toe in staat, en pandemie/ lock down situatiemaakt dat wel urgenter.

Mogelijk is het interessant de blogs van Machteld Huber hierover te lezen.